آداب آپارتمان نشيني و ارتباطات اجتماعی

رشد روز افزون جمعيت شهرهاي بزرگ و افزايش تقاضا براي مسكن عاملي بود تا تغييرات بسيار مهمي در نحوه و شكل زندگي مردم جامعه ايجاد شود.

تغييراتي كه گاه از سر شوق و اشتياق بود. اين تغييرات به مرور زمان در شرايطي وارد جامعه شده و با گذر زمان جمع زيادي از مردم در آپارتمان ها ساكن شده اند و متأسفانه بدون اينكه از آموزش هاي لازم براي زندگي آپارتمان نشيني برخوردار شوند و رفتارهاي خود را براي چنين زندگي جمعي تغيير دهند، مجبور شده اند كه در كنار يكديگر در چنين محيط هاي جمعي زندگي كنند.

همين باعث شده كه بعضي از آپارتمان ها به محيط نامناسب براي زندگي تبديل شوند. امروزه محيط بعضي از آپارتمان ها به مكان هاي آزاردهنده اي تبديل شده اند كه تاثيرات نامطلوبي بر سلامتي جسم و روان ساكنين آنها مي گذارد.

از سوي ديگر تغييراتي نيز از سر اجبار و نياز در جامعه به وجود آمد كه ديگر چاره اي براي رفع آن وجود نداشت و بايد به آن تن داده مي شد.

خارج شدن خانه ها از فضايي كه وسعت آن امروزه براي نسل جديد كمتر در تصور جاي مي گيرد و تبديل شدن آنها به خانه هايي در ابعاد كوچك تر، به گونه اي كه هر خانه روي خانه اي ديگر بنا شده، مدلي از زندگي را در خانه هايي به نام آپارتمان به وجود آورده و زندگي در آن خلاف زندگي در خانه هاي حياط دار و بزرگ تابع قواعد و قانون خاص خودش است.

امروزه افراد كمتر به برقراري ارتباط عاطفي با يكديگر مي پردازند و بيشتر اسير ظواهر شده اند لذا بسياري از حقوق انساني به دست فراموشي سپرده شده است چرا كه بيشتر خواسته ها بر محور خويشتن مي چرخد.

هم اكنون برخلاف گذشته همسايگان با يكديگر ارتباط كمي دارند و چه بسا پس از سالها حتي نام يكديگر را نمي دانند و اين در حالي است كه ما انسانها هميشه به يكديگر نيازمند هستيم. كمترين مرتبه اين نياز همان ارتباطات عاطفي ميان شهروندان است كه امروزه بسيار مورد بي توجهي قرارگرفته است.

مقياس كوچكي از يك شهر

نتيجه اين سردي ارتباطات نيز به صورت انواع و اقسام بيماري هاي رواني بروز خواهد كرد كه انسان بدست خويش موجبات آن را فراهم ساخته است و نتيجه قرن حاضر براي انسان متمدن امروزي چيزي جز تنهايي نبوده است.

شايد بتوان آپارتمان نشيني را مقياس كوچكي از يك شهر در نظر گرفت كه وضع قوانين و مقررات در ايجاد نظم و هماهنگي در آن نقش بسيار مهم و اساسي را ايفا مي كند.

اگر براي اداره شهر يا كشور نياز به حضور مدير يا مديراني است، اداره آپارتمان نيز نيازمند حضور مدير يا مديراني از داخل خود مجموعه است تا بتوانند قوانين و مقرراتي را براي اداره، كنترل و حتي هماهنگ كردن خانواده هاي ساكن در آپارتمان وضع كنند و به اجرا درآورند كه اين مهم در آيين نامه اجرايي قانون آپارتمان وضع شده است.

با اين حال ديگر دوره سكونت در خانه هاي وسيع گذشته و ضرورت هاي زندگي شهرنشيني و تمركز امكانات و منابع ما را وادار كرده است تا در محيطي فشرده زندگي كنيم. پس طبيعي است كه هرچه مكان هاي زندگي انسان ها فشرده تر شود، خواسته هاي شخصي بيشتر با هم برخورد مي كند. دراين شرايط افراد براي برخورداري از يك زندگي آرام، ناگزيرند از برخي آزادي هاي خود صرف نظر كرده و در ازاي حقوقي كه پيدا مي كنند، تكاليفي درمقابل يكديگر بپذيرند. نكته اي كه شايد از زير چشم بسياري از آپارتمان نشين ها دور مانده است.

به دليل ارتباطات نزديك عاطفي كه بين ساكنين آپارتمان بوجود مي آيد افراد در كارها به كمك يكديگر شتافته و همه مشتاقند كه از كودكان يكديگر مراقبت كنند. هر شخصي همواره حق انتخاب بين زندگي خصوصي در واحد مسكوني خود يا شركت در فعاليت هاي اجتماعي را در فضاهاي عمومي مجموعه دارد.

زندگي در اينگونه مجموعه ها حس همكاري داوطلبانه و مسئوليت پذيري اجتماعي را به خوبي ترويج مي كند. زندگي در اين مجموعه ها تجربه زندگي هماهنگ گروهي و اشتراكي مبني بر روش هاي دموكراتيك را براي همه ساكنان فراهم مي كند. استفاده بهينه از زمين برپايه حداقل سطح اشغال و تراكم جمعيت بالا يكي از فوايد اين مجموعه ها است؛ چرا كه از پي آن هزينه هاي بسياري كاهش مي يابد از جمله نظافت خيابان ها به دليل كم شدن وسعت شهر، تأمين روشنايي و... نزديك شدن مراكز تفريحي و عمومي به دليل اينكه منازل مسكوني سطح كمتري از شهر را اشغال مي كنند.

بنابراين فاصله اين مراكز نيز كمتر خواهدشد كه خود ك - شدن هزينه هاي اقتصادي و حمل و نقل را درپي دارد. استفاده از مناظر زيباي اطراف و دورنماي شهر نيز از منافع اين مجموعه هاست كه به ساكنان خود عرضه مي دارد.

ازسوي ديگر براي بسياري از خانواده ها هم محدوديت هايي را ايجاد مي كند، زيرا والدين براي ايجادنشدن مزاحمت براي ساير همسايه ها از بازي بچه ها در درون واحدهاي مسكوني جلوگيري مي كنند. اين محدوديت كودكان را از حركات طبيعي مورد نيازشان محروم مي كند كه در نتيجه سبب به وجودآمدن رفتارهاي غيراجتماعي گوشه گيري و تماشاي بيش از حد تلويزيون در آنها خواهدشد. همچنين والدين ممكن است مانع بازي كودكان درحياط شوند.

 زيرا نظارت بر آنها ممكن نيست و پنجره تمام خانه ها مشرف به حياط نمي باشد. سايه اين آپارتمان ها بر روي ساختمان هاي اطراف افتاده و نورگيري آنها را به شدت كم مي كند. فرم فيزيكي اين محيط هاي مسكوني نقش اساسي در ارتكاب جرم بازي مي كند. به علت عدم نظارت بر فضاهاي عمومي در ورودي ساختمان بر روي هركسي بازبوده و درنهايت ساكنان نسبت به جرم و خشونت هاي اجتماعي آسيب پذير هستند.

برخي خانواده ها با همان روحيات حاكم بر خانه هاي حياطي در واحدهاي آپارتماني ساكن شده و همان رفتارهايي را دارند كه در خانه هاي حياطي داشتند. يعني تصور مي كنند هر كاري را در درون آن مي توان انجام داد و بر اين باور كه چهارديواري اختياري است هرگونه رفتاري را براي خود مجاز مي دانند از توليد صداهاي ناهنجار گرفته تا ساير امور و دراين ميان همسايه هاي اطراف، اين خانواده چگونه بايد تحمل نمايند.

عليرضا سزاوار